Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ramazan ayının gıda enflasyonu üzerindeki etkilerini mercek altına aldı. Yapılan analiz, özellikle işlenmemiş gıda ürünlerindeki fiyat artışlarının, genel enflasyon üzerinde kayda değer bir baskı oluşturduğunu ortaya koyuyor. Peki, bu durum tüketicinin cebini nasıl etkileyecek ve 2025 yılında bizi neler bekliyor?
Ramazan Ayı ve Gıda Enflasyonu İlişkisi
TCMB'de görevli ekonomistler tarafından hazırlanan analizde, 2003-2024 yılları arasındaki aylık enflasyon verileri incelendi. Sonuçlar, Ramazan ayının gıda ve alkolsüz içecekler üzerindeki etkisinin karmaşık olduğunu gösteriyor. Gıda ve alkolsüz içecekler genelinde ve özellikle işlenmemiş gıda enflasyonunda, Ramazan ayının hem eş zamanlı hem de gecikmeli etkileri tespit edildi. Ancak, işlenmiş gıda enflasyonu üzerinde anlamlı bir etki gözlemlenmedi.
Analizde dikkat çeken bir diğer nokta ise, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verilerinin kullanılması. Bu veriler sayesinde, işlenmemiş gıda ürünlerindeki fiyat hareketleri daha yakından takip edilebildi. Özellikle kırmızı et, tavuk eti, bakliyat ve yumurta gibi ürünlerde Ramazan ayına özgü fiyat dinamikleri belirlendi.
Hangi Ürünlerde Fiyat Artışı Gözlemleniyor?
TÜFİS verilerine göre, bazı temel gıda ürünlerinde Ramazan ayına özgü fiyat artışları yaşanıyor:
- Kırmızı et ve tavuk eti: Ramazan öncesinde başlayan artış eğilimi, Ramazan boyunca hızlanıyor ve sonrasında ılımlı bir seyir izliyor.
- Bakliyat: Fiyatlar Ramazan ayı içinde yükseliyor, öncesi ve sonrası dönemlerde ise yatay seyrediyor.
- Yumurta: Ramazan ayında fiyatlar artıyor, sonrasında ise düşüş yaşanıyor.
Analistler, incelenen tüm ürünlerde Ramazan ayına bağlı fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğuna dikkat çekiyor. Bu durum, tüketicilerin bütçesi üzerinde ek bir yük oluşturuyor.
2025'te Bizi Neler Bekliyor?
TCMB'nin analizine göre, 2025 yılında Ramazan ayının Şubat ve Mart aylarında işlenmemiş gıda enflasyonunda sırasıyla 1,16 ve 3,53 puan yukarı yönlü etki oluşturması bekleniyor. Gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda ise bu etkinin 0,75 ve 1,09 puan olması öngörülüyor. Bu doğrultuda, Ramazan ayının manşet enflasyona gıda kaynaklı doğrudan etkisinin yaklaşık 0,5 puan olacağı tahmin ediliyor.
Bu veriler ışığında, tüketicilerin Ramazan ayında gıda harcamalarına daha fazla dikkat etmesi ve bütçelerini buna göre ayarlaması önem taşıyor. Ayrıca, yetkililerin gıda fiyatlarındaki artışı kontrol altına almak için gerekli önlemleri alması gerekiyor.
Sonuç olarak, TCMB'nin analizi Ramazan ayının gıda enflasyonu üzerindeki etkilerini net bir şekilde ortaya koyuyor. Özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış, tüketiciler için önemli bir sorun teşkil ediyor. Bu nedenle, hem tüketicilerin bilinçli harcama yapması hem de yetkililerin etkili politikalar uygulaması büyük önem taşıyor.