Emeklilik hayali kuran milyonlarca vatandaş için kritik bir döneme girildi. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, emekli maaşları, borçlanma şartları ve prim günleri gibi merak edilen konulara açıklık getirdi. Özellikle e-Devlet üzerinden erişilebilen "4A Emekli Aylığı Hesaplama" ekranının önemi vurgulanırken, emeklilik şartlarının karmaşıklığına dikkat çekildi. Peki, yeni sistemde neler değişiyor? İşte tüm detaylar…
Kimler Ne Zaman Emekli Olabilir?
Emeklilik tarihi, sigorta başlangıç tarihine göre farklılık gösteriyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar, yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamındaki vatandaşlar, yaş şartı aranmaksızın yalnızca prim gün sayılarını tamamlayarak emekli olabiliyor. SSK kapsamında bu kişilerin 5000 ila 5975 gün arası prim ödemesi yeterli kabul ediliyor. Ancak, yaştan emeklilikte kadınlar 58, erkekler 60 yaşında ve en az 3600 gün prim ödemesi gerekiyor.
Özgür Erdursun'a göre, emeklilik planlaması yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, sigorta başlangıç tarihi ve prim gün sayısıdır. Bu iki faktör, emeklilik yaşını ve alınacak maaşı doğrudan etkiliyor.
Borçlanma ile Erken Emeklilik Mümkün mü?
Prim gün sayısı yetersiz olan sigortalılar için borçlanma imkanı bulunuyor. Ancak, bu imkanın herkes için geçerli olmadığını belirtmek gerekiyor. Borçlanma, yalnızca belirli dönemler ve durumlar için mümkün. İşte borçlanılabilecek süreler:
- Doğum sonrası süreler
- Askerlik
- Yüksek lisans ve doktora eğitimleri
- Avukatlık stajı
- Yurtdışı eğitim süreleri
- Grev ve lokavt günleri
- Tutukluluk süresi (beraatle sonuçlanmışsa)
Borçlanma yapmak isteyen sigortalılar veya hak sahipleri, belirledikleri günlük kazanç üzerinden %32 oranında prim ödeyerek bu süreleri sigortalılık kapsamına alabiliyor. Ödeme, borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde yapılmalı. Aksi takdirde borçlanma geçersiz sayılıyor ve yeni başvuru yapılması gerekiyor. Ayrıca, borçlanma kapsamında olan kişiler, sürelerin tamamını ödeyebilecekleri gibi, dilerlerse sadece bir kısmını da ödeyebiliyor. Kısmi ödeme yapılması durumunda, sadece ödenen süre kadar prim günü kazanılmış sayılıyor.
Borçlanılan sürelerin sigorta giriş tarihinden önceki dönemlere ait olması durumunda, bu süreler kadar sigorta başlangıç tarihi geriye çekilebiliyor. Bu durum, emeklilik yaşını doğrudan etkileyebiliyor ve erken emeklilik imkanı sağlayabiliyor.
Yeni Sistemde Neler Değişecek?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, emeklilik sisteminde yapılması planlanan değişikliklere de değindi. Henüz detaylar netleşmemiş olsa da, sistemin daha adil ve sürdürülebilir hale getirilmesi hedefleniyor. Özellikle emekli maaşı hesaplama yöntemlerinde değişiklikler olabileceği belirtiliyor. Bu değişikliklerin, gelecekte emekli olacakların maaşlarını nasıl etkileyeceği ise merak konusu.
Erdursun, çalışanların emeklilik planlamalarını dikkatli bir şekilde yapmaları ve güncel mevzuatı takip etmeleri gerektiğini vurguladı. Ayrıca, borçlanma imkanlarından yararlanmak isteyenlerin, şartları dikkatlice incelemeleri ve uzmanlardan destek almaları öneriliyor.
Emeklilik, çalışma hayatının en önemli dönüm noktalarından biridir. Doğru planlama ve bilinçli adımlar, rahat ve huzurlu bir emeklilik yaşamı için büyük önem taşıyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun'un açıklamaları, emeklilikle ilgili merak edilen birçok soruya ışık tutarak, çalışanların geleceklerine daha güvenle bakmalarına yardımcı oluyor.