Yaklaşan Liselere Geçiş Sınavı (LGS) ve Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) öncesinde öğrencilerin ve ailelerin yaşadığı heyecan ve stres giderek artıyor. Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Klinik Psikoloğu Derya Büşra Güneş, sınav kaygısının belirli bir düzeyde faydalı olabileceğini belirtirken, yoğun kaygının öğrenilen bilgilerin etkili bir şekilde kullanılmasını engelleyerek öğrencilerin sınav performansını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiyor. Ayrıca, ailelerin çocuklarını akranlarıyla kıyaslamasının da büyük bir hata olduğunu vurguluyor.

Sınav Kaygısı: Nedenleri ve Belirtileri

Psikolog Güneş, sınav kaygısının sınav öncesinde, sırasında veya sonrasında ortaya çıkabilen yoğun bir endişe hali olduğunu belirtiyor. Bu durumun dikkat dağınıklığı, unutkanlık, mide bulantısı ve kalp çarpıntısı gibi fiziksel ve zihinsel belirtilerle kendini gösterebileceğini ifade ediyor. Güneş, "Başaramayacağım, yetersizim" gibi olumsuz düşüncelerin kaygıyı daha da artırabileceğini vurguluyor.

Sınav kaygısının belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı öğrencilerde uyku problemleri, iştah değişiklikleri ve sürekli gerginlik hali görülebilir. Bu belirtiler, öğrencinin günlük yaşamını ve ders çalışma motivasyonunu olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, sınav kaygısının erken dönemde fark edilmesi ve yönetilmesi büyük önem taşır.

• Dikkat dağınıklığı
• Unutkanlık
• Mide bulantısı
• Kalp çarpıntısı
• Uyku problemleri
• İştah değişiklikleri

Kaygıyı Doğru Yönetmek Başarıyı Getirir mi?

Klinik Psikolog Derya Büşra Güneş, sınav öncesi duyulan kaygının tamamen olumsuz bir durum olmadığını ifade ediyor. Aksine, doğru yönetildiğinde kaygının öğrenciyi motive edebileceğini ve performansını artırabileceğini belirtiyor. Ancak, kaygının aşırı hale gelmesi durumunda dikkat bozulur, düşünce uçuşmaları yaşanır ve öğrencinin başarısı düşebilir. Bu nedenle, kaygıyı doğru tanımak ve yönetmek büyük önem taşıyor.

Öğrencilerin kaygılarını yönetebilmeleri için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri ve olumlu düşünce biçimlerini benimsemek, kaygıyı azaltmada etkili olabilir. Ayrıca, düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite de kaygıyla başa çıkmada önemli rol oynar.

Ailelere Altın Değerinde Öneriler

Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Klinik Psikolog Derya Büşra Güneş, sınav kaygısının sadece öğrencilerde değil, ebeveynlerde de yoğun şekilde hissedilebildiğine dikkat çekiyor. Sınav dönemlerinde ailelerin tutumunun, çocukların kaygı düzeyini doğrudan etkilediğini belirtiyor. Özellikle sınavı bir "başarı ya da başarısızlık" göstergesi olarak görmek, çocukların üzerindeki baskıyı artırarak sınav performansını olumsuz etkileyebilir.

Güneş, akran kıyaslamalarının öğrenciler üzerinde stres ve değersizlik hissi yaratabileceğini vurguluyor. Ailelerin, çocuklarını arkadaşlarıyla veya kardeşleriyle kıyaslamaktan kaçınması gerektiğini belirtiyor. "Her çocuğun ilgi alanı, öğrenme kapasitesi ve gelişim hızı farklıdır. Başkalarının puanı, başarı sırası ya da sınav ortalamaları gibi konulara odaklanmak yerine, çocuğun bireysel gelişimine ve çabasına odaklanılmalı" şeklinde konuşuyor. Ayrıca, sınav öncesi aile desteğinin, çocuğun kendine güven duymasını sağlayarak başarıya katkı sunduğunu da sözlerine ekliyor.

• Çocuğunuzu akranlarıyla kıyaslamayın.
• Sınavı bir başarı ya da başarısızlık ölçütü olarak görmeyin.
• Çocuğunuzun bireysel gelişimine odaklanın.
• Sınav öncesi destek olarak çocuğunuzun özgüvenini artırın.

Sınav kaygısı, LGS ve YKS gibi önemli sınavlar öncesinde hem öğrenciler hem de aileler için büyük bir sorun teşkil ediyor. Ancak, doğru yaklaşımlar ve uzman desteği ile bu kaygıyı yönetmek ve başarıya ulaşmak mümkün. Klinik Psikolog Derya Büşra Güneş'in tavsiyeleri, bu süreçte öğrencilere ve ailelere yol gösterici olabilir. Unutmayın, sınav sadece bir araçtır ve önemli olan, bu süreçte sağlıklı kalmak ve potansiyelinizi en iyi şekilde kullanmaktır.