Mersin Limanı'nda son iki ayda yaşanan olay, Türkiye'nin tarım politikalarını ve gıda güvenliğini bir kez daha gündeme getirdi. Yurt dışından getirilen binlerce ton patateste virüs tespit edilmesi, hem üreticileri hem de tüketicileri tedirgin etti. Peki, bu durum Türkiye'nin patates üretiminde dışa bağımlı olup olmadığını sorgulatırken, virüslü patateslerin geri gönderilmesiyle ilgili detaylar neler?

Virüslü Patatesler Geri Gönderildi

Son iki ay içerisinde Akdeniz üzerinden gemilerle Mersin limanına getirilen tohumluk patatesler, Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü inspektörleri tarafından titizlikle kontrol edildi. Yapılan incelemelerde, İskoçya, Hollanda ve Almanya menşeli patateslerde 'Potato leafroll polerovirus' (Yaprak kıvırcıklığı virüsü) ve 'Tobacco rattle tobravirus' (Tütün çıngırak virüsü) tespit edildi. Toplamda 2 bin 223 ton 150 kilogram patates, menşei ülkelere geri gönderildi. Bu durum, ithal edilen ürünlerin sıkı denetimlerden geçirilmesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

Türkiye'de Patates Üretimi Yeterli mi?

Virüslü patateslerin geri gönderilmesi, Türkiye'nin patates üretiminde kendi kendine yeterli olup olmadığı sorusunu akıllara getirdi. Fazla verim alınması, besin değerinin yüksekliği, sindiriminin kolaylığı ve kullanım alanının geniş olması nedeniyle patates, dünya genelinde önemli bir besin kaynağıdır. Türkiye, patates üretiminde dünyada 15'inci sırada yer alıyor. Son 5 yılda üretimi 1 milyon ton artan patateste yıllık hasadın 6 milyon tona yaklaştığı belirtiliyor. En çok üretim yapılan iller ise Niğde, Kayseri, Afyonkarahisar, İzmir, Konya, Sivas, Nevşehir, Aksaray, Bitlis ve Adana olarak sıralanıyor. Kişi başına tüketimin 52 kilograma kadar çıktığı Türkiye'de, patates üretiminin yeterlilik derecesi %103,6 olarak belirtiliyor. Bu da Türkiye'nin düşük miktarda da olsa patates ihraç edebildiği anlamına geliyor. Zaman zaman farklı ülkelerden Türkiye'ye getirilen patateslerin genelde tohumluk amaçlı olduğu ve bu miktarın toplam üretimin yanında oldukça düşük bir orana sahip olduğu ifade ediliyor.

Üreticiler Ne Diyor?

Patates üretiminin yoğun olduğu illerden Adana'da Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Doğan, "Patates tohumunu biz kendimiz üretiyoruz, dışarıdan gelmesine hiç gerek yok. Çoğu tohumu üretiyoruz, bazı tohumlar yurt dışından geliyor" dedi. İç Anadolu Bölgesi başta olmak üzere birçok yerde tohumluk patates üretildiğine dikkat çeken Doğan, şöyle devam etti:

• "Eğer yurt dışında yeni bir çeşit üretilmişse birim alandan verim çok alınıyorsa, virüslü olmamak kaydıyla ülkemize getirebilinir."
• "Nasıl bizim ülkemizden giden ürünler pestisitten geri dönüyorsa bunların da ülkemize mutlaka girmemesi gerekiyor."
• "Bunlar girdiğinde diğer ürünlerimize bulaşacağı için biz burada sıkıntıya gireriz."

Mersin Limanı'nda yaşanan bu olay, Türkiye'nin gıda güvenliği ve tarım politikaları açısından önemli bir uyarı niteliğinde. İthal edilen ürünlerin sıkı denetimlerden geçirilmesi, yerli üretimin desteklenmesi ve tohumluk üretiminde dışa bağımlılığın azaltılması gibi konuların önemi bir kez daha ortaya çıkıyor. Virüslü patateslerin geri gönderilmesi, olası bir salgının ve ekonomik kayıpların önüne geçilmesi açısından önemli bir adım olsa da, bu tür olayların tekrarlanmaması için daha kapsamlı ve etkili önlemlerin alınması gerekiyor.