Tüm dünyada medyaya olan güvenin azaldığı bir dönemde, Letonya Radyosu'nun (Latvijas Radio) Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) tarafından verilen 'güven sertifikası'nı alması dikkat çekiyor. Bu sertifika, radyonun gazetecilik uygulamalarının ve editoryal yönetiminin en yüksek profesyonel ve etik standartları karşıladığını gösteriyor. Peki, bu sertifika ne anlama geliyor ve medyaya olan güveni yeniden tesis etmede nasıl bir rol oynayabilir?

Medyaya Güven Neden Azalıyor?

Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü'nün araştırmasına göre, artan maliyetler, düşen reklam gelirleri ve toplu işten çıkarmalar gibi faktörler, toplumun medyaya olan güvenini önemli ölçüde azalttı. Ayrıca, yapay zeka uygulamalarının yaygınlaşması da medyaya olan şüpheyi artırdı. Araştırmaya katılanların büyük bir kısmı, yapay zekanın siyaset veya savaş gibi hassas konularda nasıl kullanılabileceği konusunda endişelerini dile getirdi. Örneğin, Amerikalı katılımcıların %52'si ve İngiliz katılımcıların %63'ü, yapay zeka ile üretilen haberlerden rahatsızlık duyduklarını belirtti.

Bu güvensizliğin önüne geçmek ve nitelikli gazeteciliği teşvik etmek amacıyla RSF, 2019 yılında Gazetecilik Güven Girişimi'ni (JTI) başlattı. Bu girişim, ISO benzeri bir sertifikasyon uygulamasıyla medya kuruluşlarının güvenilirliğini artırmayı hedefliyor. Bugüne kadar 119 ülkeden 2.000'den fazla medya kuruluşu JTI sürecine dahil oldu.

Gazetecilik Güven Girişimi (JTI) Nedir?

JTI, medya kuruluşlarının şeffaflığını, hesap verebilirliğini ve etik standartlara uyumunu değerlendiren uluslararası bir standarttır. Bu standart, haber üretim sürecinden editoryal politikalara kadar birçok farklı alanı kapsayan 130 kriteri içerir. Sertifikasyon süreci üç aşamadan oluşur:

• Medya kuruluşunun JTI-app aracılığıyla öz değerlendirme yapması
• Şeffaflık raporunu yayınlayarak kamuoyunu bilgilendirmesi
• Bağımsız bir denetçi tarafından denetlenerek sertifika alması

JTI Direktörü Benjamin Sabbah, bu girişimin önemini şu sözlerle vurguluyor: "Dezenformasyon ve yanıltıcı içeriğin doğrulanmış haberlerden daha hızlı yayıldığı bir dünyada, gazeteciliğe olan güveni güçlendirmek her zamankinden daha önemli."

Letonya Radyosu'nun Sertifikası Ne Anlama Geliyor?

Letonya Radyosu'nun JTI sertifikası alması, radyonun editoryal süreçlerinin, hesap verebilirlik uygulamalarının ve etik standartlarının bağımsız bir denetçi tarafından onaylandığı anlamına geliyor. Bu sertifika, dinleyicilere radyonun güvenilir ve şeffaf bir haber kaynağı olduğuna dair bir güvence veriyor. Latvijas Radio sorumlu müdürü Anita Brauna, bu sertifikanın önemini şu şekilde açıklıyor: "İçerik üretme şeklimizin uluslararası standartlarla uyumlu olduğunu bağımsız olarak teyit etmek bizim için önemliydi. JTI sertifikası aynı zamanda kamu hizmeti medyasını itibarsızlaştırmaya çalışanlara da bir cevap niteliğindedir."

RSF Genel Direktörü Thibaut Bruttin ise JTI'nın beş yıl içinde gazetecilik için ortak bir payda haline geldiğini belirtiyor ve medya kuruluşlarını süreçlerini standartlara göre değerlendirmeye ve sertifikasyon sürecine katılmaya davet ediyor.

Sonuç olarak, Letonya Radyosu'nun JTI sertifikası alması, medyaya olan güvenin yeniden tesis edilmesi için atılan önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Bu sertifika, radyonun şeffaflık, hesap verebilirlik ve etik standartlara uyum konusundaki kararlılığını gösterirken, diğer medya kuruluşlarına da örnek teşkil edebilir. Medyaya olan güvenin artması, toplumun doğru ve güvenilir bilgiye erişimini sağlayarak demokratik süreçlerin sağlıklı bir şekilde işlemesine katkıda bulunacaktır. JTI sertifikası, bu amaca ulaşmada önemli bir rol oynayabilir.