Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Banka Kredileri Eğilim Anketi, 2025 yılının ilk çeyreğinde kredi piyasasında yaşanan önemli değişimleri gözler önüne seriyor. İşletmelere uygulanan kredi standartlarında genel bir gevşeme görülürken, konut kredi talebinde artış ve taşıt kredi talebinde azalış dikkat çekiyor. Peki, bu değişimlerin arkasında yatan sebepler neler ve önümüzdeki dönemde neler bekleniyor?
Kredi Standartlarında Gevşeme İşaretleri
Ankete göre, bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda bir miktar gevşeme başladı. Ancak bu durum, tüm işletme kredileri için geçerli değil. Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere ve yabancı para cinsinden açılan kredilere uygulanan standartlarda sıkılaşma devam ederken, diğer işletme kredilerinde gevşeme gözlemleniyor.
Bu durum, bankaların risk algılarındaki farklılıklardan kaynaklanabilir. Büyük işletmeler ve döviz kredileri, ekonomik belirsizlikler karşısında daha riskli olarak değerlendirilirken, diğer işletme kredileri daha cazip hale gelebilir. 2025'in ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlarda gevşemenin devam edeceği yönünde.
Konut Kredisi Talebinde Sürpriz Artış
Anketin en dikkat çekici sonuçlarından biri, konut kredi talebindeki değişim oldu. 2025'in ilk çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen konut kredi talebindeki azalışın yerini tekrar artışa bırakması, piyasada bir hareketlenme olduğunu gösteriyor. Taşıt kredi talebindeki artışın ise azalışa dönmesi, tüketicilerin tercih değişikliklerini yansıtıyor olabilir.
Bu durumun nedenleri arasında, konut fiyatlarındaki istikrar beklentisi, faiz oranlarındaki düşüş eğilimi ve devlet destekli konut kampanyaları yer alabilir. Tüketiciler, konut alımını bir yatırım aracı olarak görmeye devam ederken, uygun kredi koşulları da talebi destekliyor. Diğer bireysel kredi talebinde görülen artışın güçlenerek devam etmesi de, tüketicilerin genel olarak kredi kullanımına olan ilgisinin sürdüğünü gösteriyor.
İkinci çeyrek için bankaların beklentisi, konut ve diğer bireysel kredi türlerine olan talepteki artışın güçlenerek, taşıt kredi talebindeki azalışın ise zayıflayarak devam edeceği yönünde. Bu öngörü, kredi piyasasının önümüzdeki dönemde daha da hareketleneceğine işaret ediyor.
Fonlama Koşullarında Gevşeme Devam Ediyor
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, 2025'in ilk çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam ettiği görülüyor. Bu durum, bankaların daha kolay ve uygun maliyetle kaynak bulabildikleri anlamına geliyor. Fonlama koşullarındaki iyileşme, kredi faiz oranlarının düşmesine ve kredi arzının artmasına katkıda bulunabilir.
İkinci çeyrek için beklentiler de olumlu yönde. Yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam edeceği öngörülüyor. Bu durum, kredi piyasasının genel sağlığı açısından önemli bir gösterge olarak kabul edilebilir.
TCMB'nin Banka Kredileri Eğilim Anketi, 2025 yılının ilk çeyreğinde kredi piyasasında yaşanan değişimlerin önemli ipuçlarını sunuyor. Konut kredi talebindeki artış, işletme kredilerindeki gevşeme ve fonlama koşullarındaki iyileşme, piyasanın genel olarak olumlu bir yönde ilerlediğini gösteriyor. Ancak, büyük işletmelere ve döviz kredilerine uygulanan sıkılaşma, risklerin hala devam ettiğini hatırlatıyor. Önümüzdeki dönemde, bu eğilimlerin nasıl şekilleneceği, ekonomik gelişmeler ve politika adımlarıyla yakından ilişkili olacak.
