Nijerya, kozmetik ve gıda sanayisinde önemli bir yere sahip olan ham karite meyvesinin ihracatını 6 ay süreyle yasaklayarak şaşkınlık yarattı. Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu'nun onayıyla yürürlüğe giren bu karar, sektörde büyük yankı uyandırdı. Peki, bu ani yasağın arkasında yatan sebepler neler? Nijerya, bu kararla neyi hedefliyor?

Karite İhracat Yasağının Nedenleri

Nijerya hükümeti, bu yasağın temel amacının sektörün yeniden yapılandırılması, yerli sanayicilerin korunması ve ülkenin küresel pazardaki payının artırılması olduğunu belirtiyor. Devlet Başkanı Yardımcısı Kashim Shettima, kararın "ticaret karşıtı değil, katma değer üretmeye yönelik bir politika" olduğunu vurguladı. İşte yasağın başlıca nedenleri:

• Yerli Sanayiyi Koruma: Nijerya, öncelikle kendi fabrikalarının hammadde ihtiyacını karşılamayı hedefliyor.
• Kapasite Kullanımını Artırma: Ülkedeki işleme tesislerinin kapasitelerinin tam olarak kullanılması amaçlanıyor.
• İstihdamı Artırma: Daha fazla üretimle birlikte istihdamın da artırılması hedefleniyor.
• Küresel Pazarda Payı Artırma: Nijerya, küresel karite pazarından aldığı payı yükseltmeyi amaçlıyor.

Nijerya'nın Karite Potansiyeli ve Hedefleri

Nijerya, küresel karite üretiminin yaklaşık %40'ını karşılıyor olmasına rağmen, 6,5 milyar dolarlık pazardan sadece %1 pay alıyor. Bu durumun kabul edilemez olduğunu belirten yetkililer, yasağın ardından kısa vadede yıllık 300 milyon dolara kadar gelir hedefliyor. 2027'ye kadar ise ihracat gelirlerinde on kat artış sağlanması planlanıyor.

Tarım ve Gıda Güvenliği Bakanı Abubakar Kyari, Nijerya'nın yılda 350 bin ton karite üretmesine rağmen, işleme tesislerinin kapasitesinin sadece %35-50'sinde çalıştığını belirtiyor. Oysa potansiyel 900 bin tona ulaşabilir. Bu nedenle, yasağın "gecikmiş ama gerekli" bir adım olduğu vurgulanıyor.

Brezilya ile yapılan anlaşma kapsamında Nijerya menşeli işlenmiş karite ürünlerinin 3 ay içinde pazara gireceği de aktarıldı. Bu gelişme, Nijerya'nın karite sektöründe daha rekabetçi bir konuma gelmesine yardımcı olabilir.

Batı Afrika'da yetişen karite ağacının meyve tohumlarından elde edilen karite (shea) yağı, son yıllarda gıda ve kozmetik sektöründe sıkça tercih ediliyor. Karite yağı, özellikle cilt ve saç bakım ürünlerinde nemlendirici ve besleyici özellikleri nedeniyle yoğun olarak kullanılıyor.

Nijerya'nın ham karite ihracatını yasaklama kararı, ülkenin karite sektöründe daha güçlü bir konuma gelme stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Yasağın, yerli sanayicileri destekleyerek, üretim kapasitesini artırarak ve küresel pazarda daha büyük bir pay elde ederek uzun vadede olumlu sonuçlar vermesi bekleniyor. Ancak, yasağın kısa vadeli etkileri ve diğer ülkeler üzerindeki olası etkileri de yakından takip edilecek.