Nisan ayı cari açık verileri açıklandı ve beklentilerin üzerinde gerçekleşerek piyasalarda şaşkınlık yarattı. 7,9 milyar dolarlık açık, 12 aylık birikimli açığı 12,8 milyar dolardan 15,8 milyar dolara yükseltti. Peki, bu durum ekonomiyi ve özellikle dolar kurunu nasıl etkileyecek? İşte uzmanların değerlendirmeleri ve piyasa analizleri…

Cari Açık Neden Arttı?

Cari açıktaki bu artışın temel nedenleri arasında dış ticaret açığındaki yükseliş ve portföy yatırımlarındaki çıkışlar yer alıyor. Özellikle portföy yatırımları kanalından 11 milyar dolarlık çıkış yaşanması, döviz rezervleri üzerinde baskı oluşturdu. Bu çıkışın 9,5 milyar dolarını ise yurtdışı yerleşiklerin tahvil satışları oluşturdu. Ağustos 2023’ten itibaren önemli bir finansman kalemi haline dönüşen bankaların net kredi borçlanması ise bu kez bankaların kısa vadeli kredi geri ödemeleri nedeniyle 11 milyar dolarlık sermaye çıkışına neden olmuş görünüyor.

Rezervlerdeki Gerileme ve Etkileri

Cari açığın yanı sıra sermaye hesabındaki açık ve net-hata-noksan kalemindeki girişler de dikkate alındığında, resmi döviz rezervlerinde 25 milyar dolarlık bir düşüş yaşandı. Bu düşüş, piyasalarda tedirginlik yaratırken, Merkez Bankası'nın olası müdahaleleri de merak konusu oldu. Rezervlerdeki bu gerilemenin, özellikle portföy yatırımları ve bankaların net kredi geri ödemelerinden kaynaklandığı belirtiliyor.

Dolar Kuru Ne Olacak? Uzman Yorumları

Cari açıktaki artışın dolar kuru üzerindeki etkileri yakından takip ediliyor. Uzmanlar, bu durumun kısa vadede dolar üzerinde bir baskı oluşturabileceğini belirtirken, uzun vadede Türkiye ekonomisinin genel performansı ve yatırımcı güveninin belirleyici olacağını vurguluyorlar. Serkan Gönençler, Baş Ekonomist, cari açıktaki yükselişin sene sonuna kadar devam edebileceğini ancak ılımlı seviyelerde kalabileceğini değerlendiriyor.

Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı mayıs ayına ait öncü dış ticaret rakamları dış ticaret açığında Nisan’daki 12,0 milyar $’dan 6,5 milyar $’a doğru bir gerilemeye işaret etmişti. Buna göre, hizmet gelirlerindeki mevsimsel artışlar da hesaba katıldığında, Mayıs’da cari açığın da 1,0 milyar $’ın altına gerilemesi muhtemel görünüyor. Bu durumda, 12-aylık birikimli cari açık yataya yakın kalabilir ya da hafif artış gösterebilir.

Mevcut trend ve baz etkileri cari açıktaki yükselişin ilerleyen aylarda da sürebileceğine işaret ediyor. Bununla beraber, cari açığın sene sonunda 22 milyar $ ile GSYH’nin kabaca %1,5’i civarında ılımlı seviyelerde kalabileceğini değerlendiriyoruz. Bununla beraber, ABD’nin gümrük tarifelerinin dış ticaret rotaları üzerindeki potansiyel etkileri, emtia fiyatlarının seyri ve/veya küresel ekonomik büyümenin nasıl şekilleneceği Türkiye’nin dış ticareti üzerinde her iki yönde de riskler barındırıyor.

Sonuç olarak, Nisan ayı cari açık verileri beklentileri aşsa da, uzmanlar durumun kontrol altında olduğunu ve yıl sonuna kadar ılımlı seviyelerde kalabileceğini öngörüyorlar. Ancak, küresel ekonomik gelişmeler ve Türkiye'nin dış ticaret performansı yakından izlenmeli. Dolar kurunda yaşanabilecek dalgalanmalara karşı dikkatli olunmalı ve uzmanların tavsiyeleri doğrultusunda hareket edilmelidir.